اگر در بازار سرمایه فعالیت داشته باشید احتمالا مفهوم سهام شناور آزاد را شنیده‌اید. سهام شناور آزاد در واقع سهامی هستند که دارندگان این سهام قصد نگهداری آن را ندارند. در نتیجه این سهام در آینده‌ای نزدیک قابل معامله خواهند بود. در این مقاله قصد داریم توضیحاتی را درباره این سهام داده و به تمامی جوانب آن بپردازیم. با ما همراه باشید.
سهام شناور آزاد چیست؟
سهام شناور آزاد اصطلاحا در انگلیسی Free Float نامیده می‌شود. این سهام در واقع بخشی از سهام یک شرکت است که دارندگان آن (سهامداران حقوقی و حقیقی) تصمیم بر عرضه و فروش این سهام را دارند. این سهامداران قصد نگداری سهام و مشارکت در مدیریت شرکت را ندارند. به همین دلیل احتمالا این سهام در مدت کوتاهی قابل معامله خواهد بود.
برای درک بهتر این موضوع به مثال زیر توجه کنید:
سهامداران شرکت x را در نظر بگیرید. میزان سهام این سهامداران در شرکت به صورت زیر است:
1- سرمایه گذار a (سهامدار حقیقی): 40%
2- سرمایه گذار b (سهامدار حقیقی): 20%
3- سرمایه گذار c (سهامدار حقوقی): 10%
4- سایر سهامداران (شامل 1000 نفر): 30%
* کل سهامداران: 100%
در این مثال، سهام شناور شرکت x برابر با 30% است.
در بورس های سراسر جهان شرکت‌هایی وجود دارند که سهام شناور آزاد آن ها کمتر از 25% است. در این صورت این شرکت‌ها از لیست شرکت‌های بورسی حذف می شوند. علت این امر آن است که اگر مالکان این شرکت‌ها راضی نیستند حتی 25% از سهامشان را بین سرمایه گذاران در بورس تقسیم نمایند، دلیلی برای حضورشان در بازار سرمایه وجود ندارد.
نکاتی در رابطه با سهام شناور آزاد
به بیان ساده سهام شناور آزاد سهامی است که صاحبان آن اجازه دارند در کوتاه مدت اقدام به فروش آن کنند. برای مثال سهامی که در تملک سهامداران عمده (برای کسب کرسی مدیریتی شرکت) است جزء سهام شناور آزاد محسوب نمی‌شود. نکات جانبی سهام آزاد شرکت‌ها شامل موارد زیر است:
- هرچه سهام شناور شرکتی بیشتر باشد، میزان نقدشوندگی آن نیز بیشتر است. در نتیجه نوسان قیمتی این سهام کاهش می یابد. زیرا حجم منابع مالی لازم برای دستکاری خیلی زیاد است (مثلا بایستی 35 میلیارد تومان به بازار سهام منتقل شود تا قیمت سهام آن شرکت دستکاری شود). اما در شرکت‌های کوچک که سهام شناور آزاد آن ها کمتر است، قیمت به راحتی می‌تواند دست کاری شود. بنابراین توصیه می‌شود افرادی که به تازگی وارد بورس می‌شوند، از شرکت‌هایی با سهام شناور بالا برای معاملات خود استفاده کنند.
- میزان سهامی از شرکت‌های بورسی که می‌تواند به عنوان سهام شناور قابل معامله باشد، از طرف سازمان بورس تعیین شده و در قسمت مربوط به هر نماد، در سایت مدیریت فناوری بورس تهران قرار داده شده است. برای مشاهده‌ی آن به سایت TSETMC مراجعه و نماد مورد نظر را در قسمت جستجو، پیدا کنید. به تصویر زیر نگاه کنید.
همان طور که در تصویر بالا مشاهده میکنید سهام شناور آزاد نماد وبانک 18 درصد است. این به معنی آن است که از کل تعداد سهام شرکت تنها 18 درصد آن در بازار قابل داد و ستد می‌باشد.
چگونگی محاسبه سهام شناور آزاد
با توجه به مثال بالا، سرمایه گذاران a، b و c سهامداران راهبردی هستند. سهامدار راهبردی در واقع سهامداری است که قصد فروش سهام خود را در کوتاه مدت نداشته و می‌خواهد برای اعمال مدیریت خود در شرکت، مالکیت سهام خود را حفظ نماید. از این رو، برای مشخص کردن میزان سهام شناور یک شرکت، لازم است در ابتدا سهامداران راهبردی آن شرکت و مقدار سهام آن ها مشخص شود. به عبارت دیگر، اگر سهام سهامداران راهبردی شرکت را از کل سهام شرکت کسر کنیم، آنچه باقی می‌ماند سهام شناور آزاد شرکت است.
سهام شناور بر قیمت سهم و تصمیم‌گیری سهامداران چه تاثیری دارد؟
هرچه سهام شناور شرکتی بیشتر باشد، برای افزایش قیمت این سهام به سرمایه بیشتری نیاز است. به عنوان مثال، دو شرکت که دارای سهام شناور 50 و 2 درصد هستند را در نظر بگیرید. شرکت دارای سهام شناور 50 درصدی به سرمایه بیشتری برای افزایش قیمت سهام دارد. اما شرکتی که دارای 2درصد سهام شناور است، با سرمایه اندک هم صف خرید تشکیل شده و قیمت سهام افزایش می یابد.
به عبارت دیگر، اگر شرکتی سهام شناور زیادی داشته باشد، سریع تر عرضه می شود. یعنی سهامداران مردمی افزایش می یابد. در نتیجه امکان دستکاری در قیمت سهام توسط سهامداران راهبردی کاهش می یابد. در مقابل، اگر شرکتی سهام شناور کمی داشته باشد، قیمت این سهام با سرمایه اندک هم قابل تغییر خواهد بود. در نتیجه سهامداران راهبردی می توانند جهت آن را به سمت اهداف خودشان به حرکت در آورند. در این شرایط (سهام شناور کم) می توان با سرمایه اندک در قیمت سهام افزایش یا کاهش کاذب ایجاد کرد و افراد را برای خرید آن ترغیب نمود. در صورتی که شرکت هایی با سهام شناور زیاد نمی توان معاملات سهام را در دست گرفت. در این شرایط حجم زیاد معاملات مانع از نوسانات شدید در قیمت سهام می‌شود.
آموزش گام به گام تحلیل بنیادی برای انتخاب سهم مناسب
برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تحلیل بنیادی روی لینک زیر کلیک کنید.
آیا میخواهید در بورس به موفقیت برسید؟ آیا نمیدانید چگونه یک سهم را از منظر بنیادی تحلیل کنید؟ نبود منبع آموزشی مناسب در زمینه تحلیل بنیادی انگیزه ای شد تا در یک کتاب آموزشی به زبانی کاملا ساده و کاربردی، به کمک تصاویر گویا و آموزش گام به گام، روش انتخاب یک سهم را بر اساس نکات بنیادی آموزش داده ایم. قطعا این روش آموزشی را در هیچ کجا پیدا نخواهید کرد! این کتاب الکترونیکی را به تمام کسانی که می خواهند در بازار بورس به موفقیت مستمر برسند توصیه میکنیم .
خرید و دانلود کتاب (قیمت با تخفیف: 45 هزار تومان)سهام شناور آزاد یکی از عوامل مهم تأثیر گذار بر روی افزایش کارایی، عمق بازار و نقد شوندگی است. چنانچه جز آن دسته از افرادی هستید که به تازگی قصد سرمایه گذاری در این بازار را دارید، پیشنهاد می شود که از سهامی برای سرمایه گذاری استفاده کنید که از شناوری متعادلی برخوردار باشد. برای محاسبه شناوری متعادل، تنها لازم است میانگین سهام شناور شرکت‌های بازار را به دست آورد. هرچه شناوری سهم به میانگین به دست آمده نزدیک تر باشد، شناوری سهم مورد نظر متعادل تر است.
آیا میزان سهام شناور ثابت است؟
همان گونه که پیش تر گفته شد، سهام شناور باعث افزایش نقد شوندگی می شود. در نتیجه مقدار سهام شناور نمی تواند ثابت باشد. به دو دلیل زیر سهام شناور نمی تواند ثابت باشد:
- به هنگام افزایش قیمت سهم، سهامداران اصلی ممکن است این سهام را در بازار به فروش برسانند. در نتیجه مقدار سهام شناور در بازار افزایش می یابد.
- خرید سهام با حجم عمده از طریق یک یا چند کد بورسی توسط سهامداران حقیقی.
نکته قابل توجه این است که درصد سهام شناور شرکت‌های بورسی و فرابورسی در دوره های 3 ماهه در سامانه کدال منتشر می شود.
شاخص شناور آزاد
هر یک از سهام با توجه به میزان شناوری که دارد بر روی شاخص تأثیر گذار خواهد بود. شاخص شناور به دلیل اینکه میزان اثرگذاری سهم با توجه به میزان تأثیرگذاری سهام شرکت که در بازار سهام قابل معامله هستند محاسبه می شود، حائز اهمیت است. از این رو قابلیت تحلیلی بالایی داشته و می توان برای پیش بینی اتفاقات بازار سرمایه از آن استفاده کرد.
بهترین درصد میزان سهام شناور آزاد
حداکثری برای سهام شناور آزاد شرکت ها وجود ندارد. اما این شرکت‌ها حداقل باید دارای 5 درصد سهام شناور آزاد باشند. سهامداران عمده ممکن است تمامی سهام خود را به صورت خرد با رعایت شرایط در بازار عرضه کند. بنابراین سهام شناور آزاد می تواند افزایش یابد.
با توجه به گزارش‌ها، برای شرکت‌های بورسی و فرابورسی درصد میانگین سهام شناور حدود 21 درصد است. هرچه میانگین سهام شناور به این درصد نزدیک تر باشد، شناوری سهم متعادل‌تر است.
تأثیر شناوری سهام در حباب قیمتی
بین سهام شناور آزاد شرکت و حباب قیمتی ارتباط نزدیکی وجود دارد. شرکت هایی که سرمایه کمی دارند، توانایی افزایش و رشد قیمتی در آن ها زیاد است. البته ریسک در این شرکت ها بالا است. این شرایط در شرکت های بزرگ‌تر بالعکس (توانایی افزایش قیمتی و ریسک کمتر) است. سرمایه گذاران با توجه به میزان ریسک پذیری خود، یکی از این شرکت ها را انتخاب می نمایند.
یکی از جایگاه های مهمی که برای جذب سرمایه مناسب است، بازار سرمایه می باشد. سرمایه گذاران با شناختی که از خود درباره میزان ریسک پذیری و میزان سوددهی مورد انتظارشان دارند، سرمایه خود را صرف خرید سهام موردنظر خود می کنند. بدین ترتیب بازارهای سرمایه بایستی دارای حداقل کارایی برای جذب سرمایه گذاران و درنتیجه تأمین منابع مالی برای بازدهی بیشتر داشته باشند.
یکی از مشکلاتی که بازار سرمایه از جمله بورس تهران با آن مواجه است، کمبود سهام شناور است. امکان دستکاری قیمت توسط سرمایه گذاران بزرگ به واسطه‌ی پایین بودن سهام شناور افزایش می یابد. این مسئله باعث ایجاد اتفاقات ناخوشایندی از جمله حباب قیمتی می شود. در نتیجه منجربه کاهش اعتماد سرمایه گذاران به بازار سرمایه خواهد شد. متأسفانه در حال حاضر در برخی از شرکت ها در بورس تهران، مقدار سهانی که در بازار قابل معامله هیتند کاهش یافته و بر همین اساس احتمال قیمت سازی و سؤ استفاده از این مسئله افزایش یافته است. این موضوع برای شرکت هایی که به تازگی وارد بورس شده اند بیشتر است. به دلیل عدم وجود اطلاعات بنیادی در رابطه با این شرکت ها، بستر مناسبی برای افزایش شایعات بی اساس و حباب قیمتی بیشتر فراهم می شود.
مفاهیم پایه‌ای بورس بسیار گسترده و مهم هستند. اگر به تازگی به بازار سرمایه ورود کرده‌اید، پیشنهاد میکنیم مباحث آموزش بورس (به خصوص مفاهیم پایه) را به صورت منسجم در یک پکیج جامع اموزش بورس دریافت کنید. برای این منظور به لینک زیر مراجعه کنید.
پکیج جامع اموزش بورس سهم شناس از صفر تا صد
جمع بندی
کارایی کارکردهای بازار دلیل اصلی رعایت حداقل میزان سهام شناور آزاد شرکت ها است. اگر سهام شناور شرکتی زیاد باشد، آن سهم بازار نقدتری داشته و نوسانات در قیمت کمتر بوده و در نتیجه ریسک سرمایه گذاری در این سهام کاهش می یابد. در نتیجه تقاضا افزایش می یابد. در حال حاضر بورس تهران نیز به محاسبه و انتشار ضریب سهام شناور شرکت هایی که پذیرفته شده اند می پردازد. این ضریب نشان دهنده میزان تسلط سهامداران استراتژیک به بازار است. به بیان دیگر، سهامداران عمده بیش از70 درصد از بازار سهام ایران را در اختیار دارند. همانطور که گفته شد، در بیشتر کشورها، شرکت هایی با کمتر از n درصد سهام شناور از بازار سرمایه حذف می شوند. چنانچه این معیار در ایران اجرایی شود، یا شرکت‌ها باید شناوری خود را بالا ببرند یا از بورس حذف می‌شوند.
