طبق آمارهای غیر رسمی 80 الی 90 درصد افراد حداکثر 2 سال پس از ورود به بازارهای مالی از جمله بازار بورس، با ضرر و زیان از این بازار خداحافظی میکنند. این امر دلایل مختلفی دارد و ریشه یابی کردن علت اصلی ضرر کردن افراد در بورس میتواند بسیار حائز اهمیت باشد. چرا که اگر یک فردی که به دنیای معامله گری پای می‌گذارد، از قبل بداند چرا افراد در این بازار ضرر میکنند، طبیعتا دیگر ضرر نخواهد کرد! البته داستان به این سادگی‌ها نیست چرا که ما پس از ریشه یابی این موضوع متوجه شده‌ایم که اجتناب کردن از عاملی که باعث میشود افراد راه را اشتباه بروند تقریبا غیر ممکن است! با همراه باشید.
چرا افراد در بورس ضرر میکنند؟
توجه کنید ما در این مقاله قصد نداریم به اشتباهاتی که باعث ضرر و زیان افراد در بورس میشود بپردازیم. لیست بلندی از دلایل و اشتباهاتی وجود دارد که باعث خسران معامله‌گران میشود. ما قصد نداریم در اینجا به این اشتباهات بپردازیم، بلکه قصد داریم به این مسئله بپردازیم که چرا افراد این اشتباهات مشابه را مرتکب می‌شوند. چه چیزی باعث میشود افراد دست به اشتباهاتی بزنند که در نهایت باعث ضرر و زیان انها در بورس میشود؟
بنابراین اگر به دنبال لیست اشتباهاتی هستید که معمولا باعث ضرر و زیان افراد در بورس میشود به مقاله “چرا افراد در بورس ضرر میکنند” مراجعه کنید و اگر به دنبال پاسخ این سوال هستید که چرا افراد مختلف همگی این اشتباهات مشابه را مرتکب می‌شوند ادامه این مقاله را مطالعه کنید.
ریشه یابی دلیل ضرر و زیان افراد در بورس
علت ضرر و زیان افراد در بورس چیست؟ ما در تاریخ 19 اسفند ماه سال 1399 یک نظر سنجی در صفحه اینستاگرام سهم شناس انجام دادیم و از افراد خواستیم که نظر خود را در مورد یک سوال اساسی ابراز کنند.
(برای مشاهده پست مربوطه اینجا کلیک کنید)
سوال نظر سنجی این بود:
به نظر شما چرا اکثر افراد در بورس ایران متضرر می‌شوند؟
- چون اکثر افراد قبل از ورود به بورس هیچ آموزشی نمی‌بینند و دانش کافی را در این زمینه ندارند.
- اکثر افراد به دنبال آموزش می‌روند اما منابع آموزشی درستی در اختیار اکثر افراد نیست.
- افراد آموزش درستی می‌بینند اما به دلایل مسائل روانشناختی نمی‌توانند از دانش خود به درستی استفاده کنند.
- چون بورس ایران دستوری و رانتی است و فقط حقوقی‌ها و افرادی که به اخبار رانتی دسترسی دارند می‌توانند در این بازار کسب سود کنند.
به اعتقاد نگارنده‌ی این مقاله نتایج این نظر سنجی به خوبی دلیل اصلی ضرر کردن افراد را در بورس نشان می‌دهد و نتایج فوق العاده جالب و قابل تامل است.
نتایج نظر سنجی
نتایج نظر سنجی بالا را در تصویر زیر مشاهده می‌کنید:
- آبی گزینه 1
- نارنجی گزینه 2
- خاکستری گزینه 3
- زرد گزینه 4
نتایج این نظر سنجی به خوبی نشان می‌دهد که افراد بعد از ضرر و زیان در بورس یا سایر بازارهای مالی، علت اصلی این موضوع را خارج از خود جستجو میکنند و حتی نمی‌توانند این موضوع را تجزیه و تحلیل کنند که مشکل واقعی از کجا نشآت گرفته است. توجه کنید این نظر سنجی بعد از ریزش سنگین سال 99 انجام شده است و تقریبا اکثر افراد در آن مقطع در ضرر بوده‌اند.
ریشه یابی علت اصلی ضرر افراد در بورس از نتایج این نظر سنجی
80 الی 90 درصد افراد در بازارهای مالی متضرر می‌شوند و گزینه‌های 1، 2 و 3 همگی به نوعی در این آمار ترسناک دخیل هستند. اما اصلی ترین دلیل این موضوع این است که منابع آموزشی درستی در اختیار اکثریت افراد نیست؛ دقیقا گزینه دوم در نظر سنجی بالا که کمترین رای را به خود اختصاص داد. فقط 8 درصد افراد این تشخیص را داده‌اند که ریشه اصلی ضرر کردن افراد این است که منبع آموزشی صحیحی در اختیار افراد نیست. از طرفی بیشترین آرا مربوط به گزینه 4 بود که اصولا به هیچ عنوان دلیلی برای این موضوع تلقی نمی‌شود و کافی است یک نفر که نه حقوقی باشد و نه رانت داشته باشد را به عنوان مثال نقض ذکر کنیم.
نگاه موشکافانه به گزینه دوم
به اعتقاد نگارنده‌ی این مقاله با 15 سال سابقه فعالیت در بورس ایران، اگر ما می‌دانستیم که چرا در بورس ضرر می‌کنیم که دیگر مسئله حل شده بود و کسی در بازار ضرر نمی‌کرد! پس عجیب نیست که 80 الی 90 درصد افراد در این بازار در نهایت متضرر می‌شوند و در آخر هنگام خداحافظی با بازار، باز هم دلیل اصلی این زیان را متوجه نمی‌شوند.
اما دلیل اصلی همان گزینه‌ای بود که تقریبا تنها 10 درصد افراد به آن اشاره کردند (توجه کنید 90 درصد افراد متوجه دلیل ضرر خود نیستند) و آن این است که غالب منابع و محتوای آموزشی در فضای مجازی و در سطح اینترنت اصولا اشتباه است!! البته این موضوع شامل مبانی و تعاریف پایه‌ای و مسائل فنی مربوط به بورس و بازارهای مالی نیست؛ در این موضوعات همه مطالب کاملا درست است.
مثلا اگر می‌خواهید بدانید افزایش سرمایه در بورس چیست، کافی است آن را در گوگل سرچ کنید و مقالات مربوطه را مطالعه کنید و هیچ مشکلی وجود ندارد. اما بخشی از محتوای آموزشی که مربوط به استراتژی معاملاتی، اصول معامله گری و روش واقعی کسب سود مستمر از بازارهای مالی میشود اشتباه است. در واقع انگشت شمار هستند افرادی که خودشان در بورس یا سایر بازارهای مالی به یک سود مستمر رسیده باشند و حالا زحمت بکشند و روش خود را بخواهند در فضای مجازی و یا در یک وبسایت آموزش بدهند، چرا که اصلا نیازی به این کار ندارند! احتمالا شنیده‌اید آن را که خبر شد خبری باز نیامد.
آنچه در مورد روش و استراتژی معاملاتی می‌دانید از کجا فرا گرفته‌اید؟!
احتمالا اگر از افراد سوال شود که بر طبق چه اصولی در بازار معامله می‌کنید، هر کس بر اساس یک سری آموزه‌هایی که در اینترنت یا در فضای مجازی مثل اینستاگرام فراگرفته است دلیل معامله خود را بیان میکند. اما این آموزه‌ها به دلیلی که در بالا اشاره شد، هیچ تضمینی بر صحت آنها وجود ندارد. یک استراتژی معاملاتی موفق چیزی نیست که در هر پیج یا سایتی بتوانید به سادگی آن را پیدا کنید.
دلیل آن را این است که افراد کمی به یک استراتژی موفق معاملاتی می‌رسند (فراموش نشود حدود 10 درصد افراد در بازار باقی می‌مانند) و از این تعداد کم نیز درصد کمی هستند که بخواهند استراتژی معاملاتی خود را که احتمالا حاصل سالها تجربه و آزمون خطا و تحمل ضرر و زیان در بورس بوده است را به راحتی در اختیار افراد دیگر قرار دهند.
بنابراین از آنجا که افراد طبعا در اینترنت یا شبکه‌های اجتماعی به دنبال آموزش روش معامله هستند راه به جایی نخواهند برد. البته در این باره آنها مقصر نیستند و راه دیگری وجود ندارد. منظور ما این نیست که به هیچ عنوان در این زمینه منبع آموزشی مناسبی وجود ندارد، قطعا وجود دارد، اما انگشت شمار است و باتوجه به تعداد زیاد منابع آموزشی فیک و غلط، شانس افراد برای پیدا کردن این منابع اموزشی درست اندک است.
سه فاکتور برای پیدا کردن یک مربی خوب و منبع آموزشی درست در زمینه بورس
در این اینجا میخواهیم به 3 فاکتور مهم برای شناسایی یک مربی خوب یا پیدا کردن یک منبع اموزشی درست در زمینه آموزش بورس بپردازیم. همان طور که شما موقع بیماری پیش هر دکتری نمی‌روید، برای آموزش روش معاملاتی و اصول معامله گری هم نباید پیش هر فردی بروید. تعداد دکتر خوب کم است اما مربی خوب در زمینه آموزش بورس از آن هم کمتر است. چون دکتر خوب به پول شما نیاز دارد ولی یک فردی که خودش از بازار کسب سود میکند، به پول شما نیازی ندارد. البته اشتباه نشود، این به معنی آن نیست که باید توقع داشته باشید آن فرد رایگان به شما آموزش دهد!
اگر می‌خواهید در دوره‌ای شرکت کنید، یا یک محتوای آموزشی را در جایی می‌بینید، یا می‌خواهید پیش یک مربی آموزش ببینید، به 3 نکته زیر توجه کنید:
1. از کسی که ادعای مربیگری میکند رزومه بخواهید
در وهله اول از یک فرد مدعی مربیگری رزومه بخواهید. آقا شما چند سال در بازار تجربه دارید؟ بازدهی شما در این مدت چگونه بوده است؟ روش شما چه مزیتی نسبت به روش های دیگر دارد؟ و …
2. مدرک بخواهید و به سادگی اعتماد نکنید
حرف زدن آسان است، باید حتما از آن فرد مدرک بخواهید. این مدرک میتواند تصویر پرتفوی بورسی آن شخص باشد، تصویر مثلا 10 معامله اخیر آن فرد باشد، یا سرنوشت توصیه‌ها و تحلیل‌های گذشته آن فرد باشد. اگر پیج یا کانالی داره بروید پست های قبلی اون فرد رو دقیق چک کنید و …
فرقی ندارد محتوایی که به شما ارائه میشود رایگان است یا پولی، در هر صورت نباید به آن اعتماد کنید و حتما باید مدرکی دال بر کار درست بودن منتشر کننده‌ی آن پیدا کنید. صرف این که گفته‌ها و اموزش‌های آن فرد با عقل شما جور در می‌آید دلیل بر درست بودن مطلب نیست. بسیاری از روش‌های معاملاتی که در قالب پست‌ها و مقالات شیک و شبه علمی منتشر می‌شوند فقط در ظاهر جذاب و منطقی هستند ولی در اصل کاربردی در بازار واقعی ندارند. این موضوع را یک فرد مبتدی متوجه نمی‌شود، ولی برای کسی که 10 سال در بازار تجربه دارد اکثر این مطالب خنده دار است!
3. معامله کردن با شما و آموزش در تایم لایو بازار
اما مهم ترین نکته‌ای که باید به آن دقت کنید این است که آیا سیگنال یا آموزشی که یک شخص یا یک منبع آموزشی به شما ارائه می‌دهد، خودش نیز بر اساس همان سیگنال و آموزش معامله میکند یا خیر. اگر سهمی را بعد از تحلیل برای خرید مناسب می‌داند آیا خودش هم آن سهم را خریداری میکند؟ اگر دارد یک بسته‌ی آموزشی یا محتوای آموزشی ارائه می‌دهد، آیا خودش هم با شما با همان روش در بازار معامله میکند؟ اگر در حال آموزش یک نکته‌ی خفن نوسانگیری است، آیا این آموزش را در تایم لایو بازار و با پول واقعی خودش ارائه می‌دهد؟
نتیجه گیری
استراتژی معاملاتی موفق مانند یک نقشه گنج است و به قول سهراب سپهری ” هیچ صیادی در جوی حقیری که به گودالی میریزد، مرواریدی صید نخواهد کرد”. توقع نداشته باشید نقشه گنج را در هر پیج اینستاگرامی یا در هر وبسایتی پیدا کنید. در زمینه‌ی معامله گری هر چیزی که در یک پیج چند صد هزارتایی ارائه میشود، یا در یک کتاب نوشته شده و یا در یک وبسایت نوشته شده الزاما درست نیست و خیلی ساده لوحانه بر اساس آنها اقدام به معامله نکنید. در این صورت وقت خودتان را برای آزمون و خطا سالها به هدر می‌دهید تا راه درست را پیدا کنید. از طرفی باتوجه به صحبت‌های بالا شناسایی یک مربی یا منبع اموزشی خوب و واقعی بسیار دشوار است و چالش‌های زیادی دارد. بنابراین ضمن بررسی موارد بالا، باید دعا کرد افراد درستی در مسیر زندگی ما قرار بگیرند. 😇
در انتها توصیه می‌کنیم تا زمانی که به یک سیستم و استراتژی معاملاتی مطمعن در بازار دست پیدا نکرده‌اید، با سرمایه بسیار کم و در حد آزمون و خطا در بازار کار کنید و هر زمان نقشه گنج را پیدا کردید سرمایه اصلی خود را درگیر بازار کنید.
حال به نظر شما علت اصلی ضرر کردن افراد در بورس چیست؟ نظر خود را می‌توانید در قسمت کامنت‌ها در پایین همین صفحه برای ما به اشتراک بگذارید.
