الگوهای تکنیکالی محبوبیت زیادی در بین تحلیلگران فنی دارند که یکی از متداول ترین آنها در تحلیل تکنیکال بورس الگوهای مثلثی هستند. الگوهای مثلثی معمولاً از الگوهای ادامه دهنده به شمار میروند؛ از این رو برای دریافت سیگنال خرید سهام در بورس ایران میتوان به خوبی از این الگوها استفاده کرد (توجه کنید بازار بورس ایران یک طرفه است). البته گاهی ممکن است این الگوها همانند الگوهای برگشتی عمل کنند. الگوی مثلث یکی از الگوهای بسیار جالب برای معامله در بازار سهام است. در این مقاله با انواع الگوهای مثلثی (Triangle Patterns) در تحلیل تکنیکال آشنا خواهیم شد.
الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال چیست؟
در نمودار قیمت یک دارایی مثل قیمت سهام، ممکن است روند قیمت به گونه پیش برود که بخشی از نمودار به شکل یک مثلث خودش را نشان دهد. نامگذاری الگوهای قیمتی از روی شکل ظاهری آنها انجام میشود و در الگوهای مثلثی نیز شکل مثلث گونه نمودار باعث این نامگذاری شده است. این الگوهای از متصل کردن قلهها و درههای کوچک بر روی نمودار قابل ترسیم است. به مثال واقعی زیر توجه کنید.
انواع الگوهای مثلثی
معمولا الگوهای مثلثی را میتوان در چهار دسته کلی زیر قرار داد:
- الگوی مثلث متقارن
- الگوی مثلث صعودی
- الگوی مثلث نزولی
- الگوی مثلث انبساطی (پهن شونده)
هر یک از این الگوها شکل ظاهری متفاوتی دارند و البته نحوه معامله با آنها با یکدیگر متفاوت است. در ادامه به طور مجزا به بررسی هر یک از این الگوهای قیمتی خواهیم پرداخت.
الگوی مثلث متقارن
در الگوی مثلث متقارن، یک مثلث متقارن در نمودار قیمت شکل میگیرد و لازمه آن این است که شیب قیمتهای سقف و شیب قیمتهای کف به سمت یک نقطه همگرا شوند؛ دقیقا مانند آنچه در مثال بالا مشاهده کردید. دلیل بوجود آمدن این الگو به نوعی بلاتکلیفی بازار است که نشان دهندهی عدم قدرت کافی خریداران یا فروشندگان و عدم تصمیم بازار در شکلگیری یک روند مشخص است.
از این رو شکستن یکی از ضلعهای این مثلث، به معنی آن است که بازار تصمیم خود را گرفته است و طبیعی است که روند حرکت قیمت در جهت شکسته شدن همان ضلع ادامه پیدا کند.
الگوی مثلث صعودی
در الگوی مثلثی صعودی ضلع بالایی مثلث یک خط افقی صاف است (ضلعی که از به هم پیوستن قلهها تشکیل میشود) و ضلع پایینی مثلث صعودی است (ضلعی که از به هم پیوستن درهها ایجاد میشود) و در مجموع شکلی شبیه یک مثلث قائم الزاویه در نمودار قیمت شکل میگیرد که حاکی از اشتیاق خریداران است و البته مقاومت استاتیکی قدرتمندی که اجازه نمیدهد قیمت از آن عبور کند. در صورت شکسته شدن ضلع بالایی مثلث افزایشی سیگنال خرید صادر شده است.
الگوی مثلث نزولی
الگوی مثلث نزولی در مقابل الگوی مثلث صعودی قرار دارد و یک شیب نزولی در بالا و یک خط حمایت افقی در پایین الگو قرار دارد که ظاهراً قیمت قادر به شکست آن نخواهد بود. به تصویر زیر دقت نمایید:
در تصویر بالا تفاوت سه الگوی مثلث متقارن، صعودی و نزولی کاملا مشخص است.
الگوی مثلث بازشونده
هر سه الگوی بالا الگوهای همگرا هستند. در صورتی اضلاع مثلث در طی زمان از هم دیگر فاصله بگیرند الگوی مثلث بازشونده یا مثلث پهن شونده (The Broadening Formation) شکل میگیرد که تصویر آن را در زیر مشاهده میکنید.
روش معامله با الگوهای مثلثی و هدف قیمتی
در اینجا ذکر چند نکته اهمیت زیادی دارد. توجه کنید الگوی مثلث صعودی یا نزولی الزاما به معنی تداوم روند صعودی یا نزولی نیست و این نامگذاری از روی شکل الگو صورت گرفته است. هر چند مثلث کاهشی یا مثلث نزولی یک الگوی ادامه دهنده است و اغلب با روندهای کاهشی همراه می باشد ولی چندان هم دور از انتظار نیست که هر جای چارت آن را مشاهده کنید.
سیگنال خرید
توصیهی مهمی که در این جا داریم این است که برای دریافت سیگنال خرید سهام تنها به دنبال الگوی مثلث صعودی و الگوی مثلث متقارن باشید که در یک روند صعودی شکل گرفته و با شکست ضلع بالایی این گونه مثلثها اقدام به خرید کنید. همچنین حد ضرر را بر روی شکست ضلع پایین یا امتداد آن قرار دهید.
هدف قیمتی
هدف قیمتی یا حد سود معامله با این الگو را میتوان ارتفاع قاعده مثلث در نظر گرفت. در تصویر زیر میبینید که ارتفاع قاعده مثلث AB است و با شکست سقف مثلث انتظار داریم قیمت به اندازه همان ارتفاع رشد کند.
فیلتر الگوی مثلث در بورس
فیلترهای بورسی یکی از ابزار اسکن کردن سریع نمادهای بورسی است که توسط سایت tsetmc ارائه میشود. به کمک فیلترهای بورسی میتوانید دستورات خاصی را برای تمامی نمادهای بورسی در کسری از ثانیه بررسی کنید. اما متاسفانه باید گفت ماهیت الگوهای تکنیکالی به گونهای است که دیتای لازم برای اینکه بتوانید کد فیلتری برای تشخیص آنها بنویسید وجود ندارد و باید گفت به دنبال فیلتر الگوی مثلث در بورس نباشید، چراکه چنین چیزی وجود خارجی ندارد!
الگوهای مثلثی را باید به صورت دستی و تک تک برای نمودار نمادهای بورسی بررسی کنید.
تفاوت الگوی پرچم و مثلث
در الگوی پرچم الزاما نباید الگو به شکل مثلث باشد و همچنین دستهی الگوی پرچم جزئی از الگو است ولی در الگوی مثلث ما دسته نداریم. درباره الگوی پرچم در آینده بیشتر صحبت خواهیم کرد.
تفاوت الگوی کنج و مثلت
الگوی کنج یکی دیگر از الگوهای تکنیکالی است که از نظر ظاهری (نوک تیز بودن) تا حد زیادی شبیه الگوهای مثلثی، مخصوصا الگوی مثلث متقارن است. اما وجه تمایز الگوهای کنج با مثلث متقارن شیب بسیار زیاد آنها است که در خلاف جهت روند اصلی تشکیل میشود.
اندیکاتور الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال
اندیکاتورها در تحلیل تکنیکال جایگاه خاصی دارند. اندیکاتوری برای رسم خودکار الگوهای کلاسیک قیمتی مانند الگوی مثلث وجود ندارد. اگر عبارت “اندیکاتور الگوی مثلث” را در گوگل سرچ کنید احتمالا با صفحاتی روبرو خواهید شد که مبادرت به فروش اندیکاتورهایی برای رسم خودکار الگوها میکنند. تا کنون هیچ اندیکاتور معروف و شناسنامهداری در این زمینه وجود نداشته است و این اندیکاتورهای شخصی که برای فروش در سایتهای مختلف وجود دارد چندان قابل اطمینان نیستند. ما کارایی این اندیکاتورها را تایید یا رد نمیکنیم. البته امکان طراحی این اندیکاتور برای نرم افزارهای مختلف به لحاظ فنی وجود دارد.